Waarover gaat het?
Dikkedarmkanker is een van de meest voorkomende kankers, zowel bij mannen (na prostaatkanker en longkanker) als bij vrouwen (na borstkanker en longkanker). In 2022 werden in Brussel 591 nieuwe gevallen van invasieve dikkedarmkanker opgetekend. Het is de derde meest dodelijke vorm van kanker in België met circa 3.000 doden per jaar (194 sterfgevallen in Brussel in 2021). Als de kanker echter in een vroeg stadium wordt ontdekt, heeft 90% van de patiënten een goede kans op genezing. Meer dan 90% van de dikkedarmkankers ontstaat na het vijftigste levensjaar.
Via een eenvoudige analyse van een stoelgangstaal maakt screening zeer vroegtijdige opsporing mogelijk van afwijkingen of letsels in de darmwand en het rectum die kunnen leiden tot de ontwikkeling van dikkedarmkanker of een andere vorm van kanker. Doorgaans kunnen deze letsels vervolgens snel worden behandeld, waardoor de ontwikkeling van kanker kan worden voorkomen. Dikkedarmkankerscreening (Colotest) is om de twee jaar gratis beschikbaar voor alle Brusselaars tussen 50 en 74 jaar.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt het darmkankerscreeningprogramma georganiseerd door de vzw BruPrev en medegefinancierd door de GGC en de Vlaamse Gemeenschap.
Voor wie?
Alle Brusselaars tussen 50 en 74 jaar ontvangen om de twee jaar een officiële uitnodigingsbrief van BruPrev. Daarmee kunnen ze een gratis test (Colotest) halen bij hun apotheker. Mensen die al een Colotest hebben afgelegd, krijgen de testkit rechtstreeks bij hen thuis twee jaar na hun laatste test.
Mensen die onlangs een colonoscopie hebben gehad, krijgen vijf jaar na dit onderzoek een nieuwe Colotest. Mensen die behandeld zijn voor darmkanker krijgen de eerste tien jaar geen uitnodiging.
Voor sommige mensen met belangrijke risicofactoren of een voorgeschiedenis in de familie is een aangepaste screening geschikter. Als je aan een van de onderstaande criteria voldoet, neem dan contact op met je arts. Hij kan je doorverwijzen naar de meest geschikte screening:
- je hebt bloedende aambeien;
- een van je naaste familieleden heeft darmkanker gehad (moeder, vader, broer, zus, kind);
- je lijdt aan een ontstekingsziekte van de dikke darm (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, enz.);
- je hebt al darmkanker of adenomateuze darmpoliepen gehad;
- er zijn al eerder poliepen gevonden in je dikke darm.
Als je jonger dan 50 of ouder dan 74 bent, heeft het geen zin om de Colotest te doen en terug te sturen naar het laboratorium. Het laboratorium analyseert immers enkel de tests van mensen uit de doelgroep. Aarzel niet om met je behandelend arts te bespreken of een aangepaste screeningtest voor dikkedarmkanker zinvol is.
Screening: zo ga je te werk
Dikkedarmkanker ontwikkelt zich vaak vanaf een poliep (een gezwel op de darmwand). Darmpoliepen komen vaak voor en zijn meestal onschuldig. Poliepen kunnen echter kwaadaardig worden. Deze kwaadaardige poliepen bloeden vaak. Zo komen kleine (onzichtbare) hoeveelheden bloed in de stoelgang terecht.
Met de Colotest kunnen zelfs die kleine hoeveelheden bloed ontdekt worden. Als er bloed in de stoelgang wordt gevonden, is de test positief. De patiënt krijgt dan een colonoscopie aangeboden waardoor een duidelijke diagnose kan worden gesteld en de poliep kan worden behandeld vooraleer zich tot kanker te ontwikkelen.
Geen enkele test is echter 100% zeker en sommige kankers bloeden niet. Het is daarom belangrijk dat je contact opneemt met je behandelend arts bij aanhoudende buikpijn of gewichtsverlies zonder verklaarbare reden. Bovendien kunnen er nieuwe letsels ontstaan. Daarom is het belangrijk om vanaf je vijftigste om de twee jaar een test af te leggen.
Hoe werkt de Colotest?
- Ga met je uitnodigingsbrief of identiteitskaart naar je apotheker. Als je in aanmerking komt, krijg je je Colotest gratis.
- Voer de test thuis uit volgens de instructies in de gebruiksaanwijzing. Het is snel en eenvoudig. Stuur de test vervolgens zo snel mogelijk en binnen vijf dagen na de monsterneming portvrij op naar het laboratorium in de voorgefrankeerde envelop.
- Je resultaat is binnen twee weken beschikbaar. Je kan het bekijken door je aan te melden op het Brussels Gezondheidsnetwerk.. Als de test niets aantoont, kun je de Colotest binnen twee jaar gratis herhalen. Als er een afwijking wordt vastgesteld, word je samen met je behandelend arts per post op de hoogte gebracht. Je arts kan bijkomende onderzoeken voorschrijven om het risico op kanker in kaart te brengen.
Mensen zonder huisarts kunnen een beroep doen op Doctor Brussels om een huisarts te vinden.
Voor dikkedarmkankerscreening in Brussel moet BruPrev:
- de uitnodigingsbrief sturen naar mensen die nog nooit de Colotest hebben afgelegd, of de testkit rechtstreeks sturen naar mensen die dat wel al hebben gedaan;
- ervoor zorgen dat apotheken voldoende Colotests in voorraad hebben;
- de resultaten doorgeven;
- positieve Colotests opvolgen met een aangepast onderzoek;
- erop toezien dat de kwaliteitscriteria van het programma worden nageleefd;
- de vragen van particulieren en gezondheidsprofessionals beantwoorden.
Als studiedienst van Vivalis is het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel-Hoofdstad verantwoordelijk voor de evaluatie van het programma met de hulp van het Kankerregister Belgian Cancer Registry.
Communicatiemateriaal
